Kategorie
Bez kategorii

Stanisław Taczak

Urodził się w 1874 r. w Mieszkowie k. Jarocina. Po ukończeniu gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim w 1897 r. uzyskał dyplom inżyniera hutnika na Akademii Górniczej we Freibergu. Pracował jako inżynier w Westfalii i działał w organizacjach polskich w Niemczech.

Służbę wojskową odbył w armii pruskiej osiągając w 1915 r. stopień kapitana. W okresie I wojny światowej porzucił armię pruską i zajął się organizowaniem polskiego sztabu generalnego. 27 XII 1918 r. otrzymał stopień majora oraz nominację na głównodowodzącego Powstaniem Wielkopolskim.

Stworzył sztab Dowództwa Głównego oraz 9 okręgów wojskowych. Po przekazaniu swego stanowiska gen. Józefowi Dowborowi-Muśnickiemu pełnił funkcję kwatermistrza w Dowództwie Okręgu Generalnego, później zastępcy szefa sztabu. W 1920 r. powołany do pracy w Ministerstwie Spraw Wojskowych w Warszawie.

W randze podpułkownika, później pułkownika dowodził 69. pułkiem piechoty, w latach 1920-34 brygadą piechoty oraz 17 dywizją piechoty. Awansowany w 1923 r. na generała brygady w pięć lat później objął dowództwo II Korpusu (lubelskiego). Przeniesiony w 1930 r. w stan spoczynku, działał w Poznaniu w Związku Weteranów Powstań Narodowych oraz kierował Towarzystwem dla Badań nad Historią Powstania Wielkopolskiego.

We wrześniu 1939 r. walczył w szeregach Armii „Poznań”, wzięty do niewoli przebywał w oflagach Prenzlau, Colditz, Johannisbrunn, Murnau. Po uwolnieniu w 1945 r. został przyjęty do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, ale w roku następnym powrócił do kraju. Zmarł w 1960 r. w Malborku i tam został pochowany. Jego prochy w 1988 r. przeniesiono na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu.

Kategorie
Bez kategorii

Józef Dowbor Muśnicki

Urodził się w 1867 r. w Garbowie k. Sandomierza. Był uczniem gimnazjum w Radomiu, w 1883 r. wstąpił do korpusu kadetów w Petersburgu, później studiował w Akademii Sztabu Generalnego. W 1914 r. mianowany szefem sztabu dywizji w stopniu pułkownika, walczył na froncie austriackim.

W 1917 r. awansowany na generała porucznika, z końcem tegoż roku objął dowództwo liczącego ok. 30 tys. żołnierzy I Korpusu Polskiego w Rosji. Pod wpływem przewagi wroga I Korpus uległ demobilizacji. Po złożeniu broni w czerwcu 1918 r. w rejonie Bobrujska osiadł w Staszowie w Sandomierskiem. 6 I 1919 r. otrzymał od Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu wezwanie do objęcia dowództwa nad oddziałami powstańczymi w Wielkopolsce, które przyjął oficjalnie 16 stycznia.

W krótkim czasie zorganizował ponad 70-tysięczne wojsko wielkopolskie. Zamierzał rozszerzyć powstanie na teren Pomorza i zająć Gdańsk. W marcu 1919 r. otrzymał nominację na generała broni, a z końcem 1920 r. podał się do dymisji i osiadł w majątku Lusowo k. Poznania. Tam też zmarł w 1937 r., pochowany został na miejscowym cmentarzu.

Kategorie
Bez kategorii

Ignacy Jan Paderewski

Urodził się 6 listopada 1869 roku w Kuryłówce. Posiadał swojego mistrza fortepianu w osobie Rudolfa Strobela. On to nauczył Paderewskiego nie tylko podstaw, ale i podejścia do muzycznych tematów czy do fortepianu w ogóle. Jak wiadomo kariera muzyczna Paderewskiego była niezwykle pomyślna, to poświęcał się też polityce. Dojrzały już Paderewski, 25 grudnia 1918 roku przyjechał do Gdańska, czyli Wolnego Miasta. Następnie udał się do Poznania. Akcentujemy ten akurat wątek, ponieważ powrócił do kraju na wieść o wybuchu wojny polsko-bolszewickiej. Działał politycznie i wspierał wszystko co tylko możliwe, aby kampania zakończyła się pełnym sukcesem ojczyzny. Co w istocie stało się za jego sprawą, i takich jak on. Lata dwudzieste tymczasem były u Paderewskiego stosunkowo „apolityczne”. Poświęcał się wówczas przede wszystkim muzyce. Do polityki wrócił w połowie lat 30. Był inicjatorem i założycielem słynnego Frontu Morges. Już w czasie II wojny światowej Ignacy Paderewski wszedł wszedł z skład władz Polski na uchodźstwie. Stał na czele Rady Narodowej w Londynie. Ignacy Jan Paderewski zmarł na zapalenie płuc 29 czerwca 1941 w Nowym Jorku.

Kategorie
Bez kategorii

Bohaterowie powstania wielkopolskiego

  • Ignacy Jan Paderewski. Wirtuoz, polityk, bohater.
  • Józef Dowbor-Muśnicki. Dowódca Powstania Wielkopolskiego.
  • Stanisław Taczak. Pierwszy Dowódca Powstania Wielkopolskiego.
  • Kazimierz Grudzielski. Dowódca frontu północnego.
  • Franciszek Ratajczak.
  • Zygmunt Kittel.
  • Kazimierz Zenkteler.
  • Leon Prauziński.

Kategorie
Bez kategorii

Przebieg powstania

Zgodnie z publikacją P. Andersa Śladami powstania wielkopolskiego 1918-1919, powstanie można podzielić na pięć faz:

  • faza I (9 listopada – 26 grudnia): od początku rewolucji w Niemczech, do momentu, w którym wybuchło powstanie;
  • faza II (27 grudnia – 7 stycznia): podczas niej doszło do wyzwolenia sporej części terenów – spontanicznie i samorzutnie;
  • faza III (8 – 15 stycznia): ofensywa polska już pod kształtującym się jednolitym dowództwem;
  • faza IV (16 stycznia – 16 lutego): obrona zdobytych terenów i wzmożona akcja dyplomatyczna, która zaowocowała pokojem w Trewirze, kończącym powstanie;
  • faza V (17 lutego 1919 r. – 17 stycznia 1920 r.): oczekiwanie na postanowienia i wejście w życie ustaleń traktatu wersalskiego, zgodnie z którymi Wielkopolska została przyłączona do Polski; do czerwca 1919 r., kiedy miała miejsce konferencja pokojowa, nadal trwały pojedyncze walki.

W historii podaje się, że samo powstanie wybuchło 27 grudnia 1918 r. i trwało do 16 lutego 1919 r., choć ostatnie pojedyncze bitwy miały miejsce jeszcze dużo później. Początkowo siły powstańcze oparto na ochotnikach, dlatego też pierwsze walki, pomimo zapału kończyły się niepowodzeniami. Na początku tereny objęte powstaniem ograniczały się do północnych, następnie zachodnich części regionu, jednak w krótkim czasie powstaniem objęta została niemal cała Wielkopolska.